Gestampte aardewand - 28/06/2017
Al millennia lang bewees de mensheid dat ze kon leven en wonen op een duurzame manier, in harmonie met de natuur en met respect voor zijn omgeving. Men gebruikte aarde als een natuurlijke grondstof, spaarzaam en zorgvuldig. Maar de modernisering tijdens de twintigste eeuw zorgde voor een breuk met deze duurzame levensstijl, die nog jarenlange gevolgen zal hebben. Steeds vaker worden we geconfronteerd met klimaatsveranderingen, de mogelijkse eindigheid van fossiele brandstoffen en de dringende noodzaak aan alternatieve energiebronnen, het besef van de impact van het menselijk handelen op onze omgeving, en een nieuw socio-economisch paradigma. Aarde, een bouwmateriaal dat jarenlang dienst gedaan heeft voor vele gemeenschappen, is buitenspel gezet door het Modernisme. Tegenwoordig wordt het beschouwd als een materiaal voor de derde wereld, terwijl staal en beton toebehoren aan de Westerse wereld. Desalniettemin heeft aarde een zeer lage impact op het milieu en excellente thermische en constructieve eigenschappen, en bezit daardoor een groot potentieel in duurzaam bouwen. Het kan een mogelijkse stap in de goede richting zijn in de zoektocht naar het herstellen van het evenwicht tussen mensheid, habitat, natuur habitat, natuur en geest. (bron: BC-Architects)
Zaakvoerder en architect Peter Van Impe (AST77) volgt het uitgangsprincipe en de visie van BC-Architects voor zijn eigen project. Het project betreft een aardewand van 3.75x0.4x15.5m, beperkt dragend en niet blootgesteld aan weerselementen, horizontaal bevestigd aan de omliggende constructie. Alle bouwpartners beseffen dat dit een innovatief en experimenteel project is, waarbij planning, uitvoeringsmethodes, .... soms zullen moeten bijgestuurd worden naargelang de voortgaan. Bij weten van BC-Architects is dit de hoogste geherformuleerde, ongestabiliseerde stampleem muur ter wereld.
Voor de realisatie van de stampleem muur wenste architect Peter Van Peter de grond van eigen site te gebruiken. Om de grond van de site geschikt te maken voor stampleem is er een herformulering nodig, waarbij extra grondstoffen toegevoegd worden. Klei wordt gevoegd als bindmiddel, grof zand wordt toegevoegd tegen krimp, en gravels worden toegevoegd om structurele redenen. Klei, silt, en heel fijn zand behoren tot het 'fijne" deel in de stampleem mengeling, en is het meest belangrijke gedeelte voor de sterkte van de stampleem. Gezien de zanderigheid van de grond op site, wordt voor de volgende mogelijkheid gekozen om een geschikte stampleem met lokale grondstoffen te organiseren: er wordt een heel kleierige grond toegevoegd, met weinig silt en fijn zand. Samen met het zand van de site zorgt dit voor een mooie verdeling in het fijne gedeelte van de stamleem mengeling. De extra grondstoffen (klei, grof zand, gravel) worden uit dezelfde regio gehaald om transportkosten klein te houden. Een kleigroeve in België die gebruikt wordt voor aardeconstructie en keramiek, is de Argilières Hins in Saint-Aubin. Deze argilière heeft tevens ook een kleur die dicht bij de uitgegraven zand van de site ligt. Dichtbij is ook de steengroeve "Florennes" die grod zand en stenen aanbiedt. Deze combinatie van redenen deed ons beslissen om met deze argilière te werken.
Foto's Steven Massart