Een Genereuze Hoeksteen

Het nieuwe hoekpand van de Hoegaardenstraat en de Sacreasgang - een zeer smalle steeg in het oude centrum van de stad Tienen – is ontstaan als pragmatisch antwoord op de complexe context waarvoor het project een oplossing heeft trachten te bieden. Vooreerst is er de kleine perceelsoppervlakte van 30m², op straatniveau onttrokken aan zonlicht omwille van de smalle steeg en tweezijdig ingesnoerd door naastliggende bebouwing; Daarnaast ook nog de beperkte stabiliteit van de ondergrond en van de naastliggende panden: twee zeer uitdagende maar veel voorkomende aspecten binnen het (her)opwaarderingsvraagstuk van de oude binnenstad. Bouwheer Jef Hermans van Hermelijn - bouwhandel in ecologische bouwmaterialen – zag evenwel de opportuniteiten van het perceel en gaf AST77 na jaren van leegstand en verloedering de kans om er nieuw leven in te blazen. 

Een demonteerbare staalstructuur en enkele betonnen scheidingswanden zorgden voor een nieuwe stijve ruggengraat ter verzekering van de stabiliteit ten opzichte van de naastliggende panden en ter verankering van de rest van de constructie in houtskelet. De gecombineerde staal-hout structuur werd geïsoleerd met cellulosevlokken en draagt drie niveaus die met een compacte ruimtelijke trap zijn verbonden. Door zoveel mogelijk bouwmaterialen onbewerkt en zichtbaar te laten, werd getracht een later hergebruik van de aangewende materialen zo weinig mogelijk te hypothekeren.

AST77 gelooft sterk in een slimme stapeling van functies en ruimtes als het aankomt op wonen in een stad. Door de technische functies en een compacte slaapkamer op het nogal sombere gelijkvloers te voorzien, konden de meer lichtrijke bovengelegen niveaus gevrijwaard worden voor leefruimtes. De leefkeuken en zithoek bevinden zich respectievelijk op niveau 1 en 2 en helemaal bovenaan – zo ver mogelijk van het stadsgewoel en overgoten met zonlicht - wordt een ingesloten dakterras voorzien, met een brede planten- en groentenbak als dakrand en “groene buffer” tegenover de drukte beneden.

Het nieuwe volume schikt zich tussen de bestaande contouren en maakt zichzelf zichtbaar door eenvoud. Twee sterk gelijkende façades vormen de nieuwe hoeksteen van de straat. Een geleding van houten kaders voorziet de gevelvlakken van een stedelijke ritmiek naar analogie met de naastgelegen panden. Om het gelijkvloers de nodige privacy te gunnen, werd voor de ramen van het gelijkvloers een claustra van steenstrips voorzien. De twee horizontale bandramen domineren de gevel en volgen de verticale geleding waardoor een subtiele afwisseling van opengaande en vaste delen kon ontstaan. 

Voor AST77 is deze “Genereuze Hoeksteen” een nieuw bewijs dat ook met zeer kleine interventies de stad stap voor stap aantrekkelijker en leefbaarder kan worden gemaakt. Sinds 2013 engageert AST77 zich om vanuit ontwerpend onderzoek de opportuniteiten voor een opwaardering van de Tiense binnenstad in de kijker te stellen. Langs de ene kant door zelf projecten te realiseren maar ook door workshops te organiseren onder de noemer ‘Wachten hoeft niet meer’. Tijdens deze workshops wordt kritisch gereflecteerd over stedelijke pijnpunten zoals wachtgevels en restpercelen en wordt nagedacht over creatieve oplossingen om hier op een kwalitatieve manier mee om te gaan. Dit project toont wederom de mogelijkheden voor verbetering wanneer architecten samen met enthousiaste opdrachtgevers hun schouders zetten onder die kleine kankerplekken binnen het stedelijk weefsel. 

Foto's Steven Massart